Ko Huijbregts verzamelt samen met zijn vrouw Emily middeleeuwse beeldhouwkunst, met de nadruk op voorstellingen van Maria. Om zijn groeiende collectie een waardig onderdak te bieden, liet hij in de tuin van zijn huis een aparte expositieruimte bouwen, Het Marianum.
Het ontwerp sluit in stijl en architectuur aan bij het bestaande Bossche School woonhuis van de opdrachtgever. Ontworpen vanuit dezelfde tradities bouwt dit expositiegebouw voort op de theorieën over maatverhoudingen van Dom van der Laan.
De jonge architect Manou Huijbregts, de zoon van Huijbregts’ broer die het woonhuis in Vlijmen bouwde, ontwierp samen met zijn compagnon Pelle Poiesz (HP Architecten) een eenvoudig rechthoekig gebouw: Het Marianum.
De buitenkant doet denken aan een tot zijn essentie teruggebrachte forse kapel. Opgetrokken uit lichtgrijze steen en voorzien van een zinken dak dat van de muren wordt gescheiden door een smalle baan met ramen, is het een markant en ingetogen gebouw dat een lommerrijke tuin flankeert. Het interieur is van een sobere schoonheid. Bij binnenkomst klinkt koormuziek, die de ruimte een gewijde sfeer geeft, hetgeen versterkt wordt door de bijzondere lichtinval. De akoestiek is opmerkelijk goed. Langs de wanden staan diverse Mariabeelden opgesteld, afgewisseld met wat schilderijen.
Aan het eind van de lange rechthoekige ruimte, die eveneens qua evenwichtige, menselijke maatverhoudingen aan de principes van de Bossche School doet denken, is een apsis toegevoegd. Daar staan de twee 14de-eeuwse annunciatiebeelden op een ereplaats, schitterend belicht door een glazen koepel in het dak. De linkerzijde van de expositieruimte bestaat uit eenvoudige vierhoekige kolommen, waarachter een trap naar de benedenverdieping leidt. De heer Huijbregts: ‘Omdat het bouwoppervlak vanwege allerlei bepalingen beperkt was, zijn we de grond in gegaan. Zo hebben we op honderd vierkante meter twee keer zoveel ruimte gerealiseerd.’
De lange ‘luie’ trap met zijn betonnen treden raakt noch de wand, noch de kolommen en zweeft bijna naar de benedenverdieping. Het licht stroomt aldus langs de wand en de kolommen naar het basement. Daar bevindt zich onder andere de bibliotheek en kunnen bezoekers een audiovisueel beeldverhaal over Maria bekijken, dat door de heer Huijbregts werd samengesteld.
De heer Huijbregts: ’Ik heb gemerkt aan de mensen die hier komen, dat zij iets tastbaars mee naar huis willen nemen over het leven van Maria. Ik probeer daarom bezoekers aan de hand van de beelden uitleg te geven over de bijzondere plaats die Maria binnen het christendom vervult. Maar ook: wat is er uit de historische bronnen over Maria bekend, wat is er met enige betrouwbaarheid over geschreven, wat is minder betrouwbaar. Bijvoorbeeld de vraag: heeft Maria meer kinderen gehad ? Ja, dat staat gewoon in het evangelie. Juist door het feit dat Maria vier zonen heeft gehad is zij een veel menselijker moeder geworden.’
De interesse voor middeleeuwse beeldhouwkunst ontstond bij het echtpaar Huijbregts op een bijzondere wijze. De heer Huijbregts: ‘Zo’n 35 jaar geleden zijn we wat bewuster gaan kijken naar kunst in algemene zin. Min of meer toevallig liepen we toen tegen ons eerste beeld op, een prachtig 13e eeuws zandstenen beeld, Bourgondisch, van de Heilige Catharina van Alexandrië.’
Mevrouw Huijbregts: ‘We vonden het op een beurs in Rotterdam bij een beetje kitscherige stand waar allerlei dingen op de grond stonden. Mijn man zei: “dat beeld daar is mooi, de rest is allemaal niks.” Hij deed één keer een bod en had het.’ Haar man vult aan: ‘Maar ik wist nauwelijks waar ik het geld vandaan moest halen. Ik was in die tijd nog in loondienst en om dan in één keer je maandsalaris aan een beeld te besteden...’
De aankoop van het beeld leidde bij beiden tot een grotere interesse in beeldhouwkunst. Mevrouw Huijbregts: ‘Mijn man heeft er vroeger wel over gedacht om antiquair te worden en van huis uit werden we gewezen op alles wat mooi en schoon was. Uit erfenissen hadden we ook een aantal schilderijen verkregen. Maar we merkten dat beelden, omdat ze driedimensionaal zijn, veel directer op ons inwerkten.
Wij richten ons op de beeldhouwkunst uit het oude Vlaanderen en zijn invloedsgebieden, het Bourgondische Rijk. Het vroegste beeld dat wij hebben stamt uit de 12de eeuw en onze verzamelperiode loopt tot het begin van de 16e eeuw, eigenlijk tot de Reformatie.’

Donderdag 26 januari 2012. Interview met Ko Huijbregts over zijn Marianum, deel 1

Woensdag 9 februari 2012. Interview met Ko Huijbregts over zijn Marianum, deel 2