Vrijdag 29 augustus 2008. Boekpresentatie "Huize Haarsteeg. Onroerend en roerend goed van de regentenfamilie De Jongh (1610-1918)"
Bij het voormalig protestants kerkje aan de Hoge Maasdijk in Hedikhuizen werd een welkomstwoord gegeven door Giel Mommersteeg en Kees van den Oord.
Er werd een korte uitleg gegeven over het vroegere belang van dit kerkje en naastgelegen kerkhof.
Aansluitend werd op de grafsteen van Hendrik de Jongh bloemen gelegd, een bos chrysanten.
Hierna vertrokken alle aanwezigen naar Huize Haarsteeg, Haarsteegsestraat 76 te Haarsteeg.
Hier hield Kees van den Oord een welkomstwoord namens de Heemkundekring Onsenoort.
Giel Mommersteeg hield een presentatie over de genealogie van fam. de Jongh, hun roerend en onroerend goed, de gevonden archiefstukkenen en het pand Huize Haarsteeg. Daarna overhandigde hij de eerste exemplaren van het boekwerkje aan wethouder Mart van der Poel en aan de kleinzoon van de laatste De Jongh uit Haarsteeg, notaris mr. H.J. de Jongh uit Wezep.
Het dubbelnummer van Heemkundekring Onsenoort gaat over de familie De Jongh die een paar eeuwen Huize Haarsteeg, een imposante kortgevelboerderij aan de Haarsteegsestraat, bewoonde. Deze vermogende familie behoorde rond 1850 al tot de vijftien rijkste families van Brabant. De De Jongh's stelden zich niet helemaal afhankelijk van 'd'n duvel' op. Ze waren als drossaard, schepen, burgemeester, dijkgraaf en notaris best in staat hun eigen boontjes te doppen.
Genealoog Giel Mommersteeg (61) uit Nieuwkuijk dook de afgelopen jaren in de ruim 4,5 meter archief van de De Jongh's, stelde zich op de hoogte bij het kadaster en sprak met nazaten van de familie. Dat archief, waarvan een groot deel het particulier archief van de familie betrof, kwam na ruim een eeuw boven water in het oude koetshuis van de boerderij aan de Haarsteegsestraat. Bestudering van de stukken leverde Giel een goed beeld op van de enorme bezittingen van de De Jongh's en van hun manier van leven.
Maar uit de stukken die Giel doorspitte, kwamen ook veel gegevens naar boven uit het ontbrekende gedeelte van de geschiedenis van de oude gemeente Hedikhuizen waarvan Haarsteeg deel uitmaakte. Dat ontbrekende gedeelte waarin de geschiedenis van het dorp was opgetekend, ging namelijk verloren toen de Duitsers in 1944 het stadhuis in de vesting Heusden opbliezen. Giel las onder meer dat het Maas-haventje van Haarsteeg in 1773 is gegraven en het eerste raadhuis in Haarsteeg in 1789 werd gebouwd, het jaar waarin ook de Steenweg (Mr. Prinsenstraat) naar die haven werd aangelegd. Overigens stond dat raadhuisje maar 10 jaar overeind en legde een gigantische ijsschots bij een dijkdoorbraak dat gebouwtje in puin.
De familie De Jongh kwam oorspronkelijk uit Wijk, uit het plaatsje dat nu deel uitmaakt van Wijk en Aalburg. Jan de Jongh de Oudste werd daar als zoon van de burgemeester in 1634 geboren. Jan trouwde in 1683 met Sijken van Hedichuijsen een dochter van de gemeentesecretaris van Hedikhuizen. Zijn broer Jan de Jongste volgde zijn voorbeeld en trad in het huwelijk met Hasia van Hedichuijsen, het zusje van Sijken. Met Jan de Jongste begon de geschiedenis van de De Jongh's in Haarsteeg in het jaar 1684.
Volgens Giel Mommersteeg wijst er alles op die Jan op het adres Haarsteegsestraat 76 een groot bestaand huis betrok. Tot op heden heeft hij daar niet veel over terug kunnen vinden in het archief. Wel dat een latere telg uit het geslacht, Hendrik de Jongh (1732-1813) die imposante boerderij in 1792 heeft laten vernieuwen. Een uitgebreide inventarislijst uit 1773 van de inboedel van Arnout de Jongh (1705-1772) vormt voor Mommersteeg het overtuigende bewijs dat het pand voor die vernieuwing ook al aanzienlijk was.
Net zoals zijn vader Adriaen Jansz de Jongh, werd ook Jan de Jongh de Jongste bestuurder. Op zijn nieuwe woonadres schopte hij het tot schout van Hedikhuizen, schepen van Vlijmen en heemraad van het waterschap Hooge Maasdijk van stad en land Heusden. Zijn zoons, Johan (1704) en Arnout (1705) traden weer in zijn voetsporen en zijn beiden schout van Hedikhuizen geweest. Arnout werd daarnaast ook nog eens secretaris en dijkgraaf van Hedikhuizen.
Een zoon van Johan met de naam Hendrik (1732-1813) schopte het nog verder in de lokale macht. Hij werd schout, burgemeester en secretaris van Hedikhuizen, drossaard en secretaris van Drunen en dijkgraaf van de Hooge Maasdijk.
Zijn kleinzoon Hendrik Cornelis (1793-1854) wiens moeder bij zijn geboorte stierf, werd al op 10-jarige leeftijd zeer vermogend toen ook zijn vader Abraham (1768-1803) het leven liet. Op 20-jarige leeftijd overleed ook zijn grootvader en later een ongehuwde tante. Alle bezittingen kwamen Hendrik Cornelis toe.
Dat alle bestuurlijke en zakelijke bezigheden de Haarsteegse familie geen windeieren legden, werd duidelijk bij het overlijden van Hendrik Cornelis op 61-jarige leeftijd. Zijn vermogen bedroeg in 1854 231.874,55 gulden. Daarbij was de waarde van 314 hectare grond in Hedikhuizen, Herpt, Vlijmen, Drunen, Engelen, Dussen, De Werken en Ammerzoden nog niet opgeteld. Hendrik-Cornelis mocht zich destijds ook eigenaar van de Haarsteegse Wiel en de kooiwiel in dat dorp noemen.
De laatste De Jongh, Anna Werther-De Jongh (1872-1918) liet Huize Haarsteeg in 1960 bij het overlijden van haar man Piet na aan haar enige zoon, Henk Werther. Momenteel wordt Huize Haarsteeg bewoond door Wim van Lieshout die volgens Giel Mommersteeg in de afgelopen jaren Huize Haarsteeg eigenhandig fantastisch heeft gerestaureerd.